Mbeju kóva peteĩ mbujape aramirõ (kóva polisacárido oĩva hi’upyrãramo ka’avokuérare ha ome’ẽ 70-80% umi caloría ho’úva yvyporakuéra yvy ape tuichakue javeve), jepémo oñembosako’i hag̃ua ikatu avei ojeporu ambue hi’upyrã, typyraty mba’e. Ko hi’upy ohechauka tembi’u paraguái heta caloría oguerekoha.

Oĩ tapicha arandu ohapykuehóva Paraguái rekoasa he’íva opaite tavaygua rembi’u oñembosako’íva ogapykuérape pe Ñorairõ Guasu Triple Alianza (Argentina, Brasil ha Uruguay, 1864 guive 1870 peve) renondépe oikova’ekue opa rire, hetaiterei caloría orekoha, pe ñorairõ guasu ojukaparaiva’ekue Paraguái ñemoñare rapykuerépe sa’ieterei tembi’u oĩ rupi, ha upévare tembi’ukuéra oreko heta proteína, ojehecha pype ipokãha tembi’u.     

Sópa Paraguái (karaiñe'ẽ: Sopa paraguaya) mbujape avevo ojejapóva avati hu´itĩgui, kesu, kamby rypy´a, kure ñandy, jukyha y hendive. Oñembojehe´a porã rire oñemoĩ ñaopyrü térã ambue mba´yrúpe, upéi oñembojy tatakuápe. Ikatu ja´u nandi térã tembi´u týraicha.

Jepéramo ndajagueroviaséi, kóva ha’e peteĩ “sópa hatãva” (“sopa” katuetei orekova’erã y, katuetei nunga ha’eva’erã jukysy) ha Paraguái rembi’u yma oje’usemíva.

Margarita Miró Ibars, kuñakarai oikuaa pypuku ha porãva Paraguái tavarandu he’i sópa paraguái ouha “guarani ha España-guakuéra joajúgui. Umi guarani ho’úmiva tembi’u raviru ojejapóva avatiku’i térã mandi’ógui oñemboapéva guembepi térãpakova rogúepe ha oñembojýva tanimbu akúpe. España-yguakuéra … omoinge kesu, ryguasu rupi’a ha kamby jeporu; ko’ãva oñemoinge ohóvo guaranikuéra rembi’úpe. …”

Oñeñe’ẽhína aipóramo peteĩ tembi’u he’ẽjuky ha havirúva, ha opaite paraguái rembi’u hekópe, orekóva heta caloría ha proteína.